🇹🇷 Türkiye’de Cittaslow (Sakin Şehir) Unvanı Almış Şehir ve İlçeler
📌 Cittaslow Nedir?
Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da başlayan ve günümüzde dünya genelinde yayılan bir hareketin adıdır. Türkçeye “Sakin Şehir” olarak çevrilen bu kavram; yaşam kalitesini artırmak, çevreyi korumak, kültürel mirasa sahip çıkmak ve hızlı tüketime karşı durmak gibi temel prensipler üzerine kuruludur. Cittaslow, insanların daha yavaş, daha huzurlu ve daha bilinçli yaşamasını hedefler. Hareketin amacı, şehirlerin kendi kimliklerini ve yerel değerlerini koruyarak sürdürülebilir yaşamı teşvik etmektir.
Cittaslow unvanı alabilmek için bir yerleşim yerinin belirli kriterleri karşılaması gerekir. Bu kriterler arasında şunlar yer alır:
- Çevresel politikaların uygulanması
- Yerel ürünlerin teşvik edilmesi
- Yavaş ve sürdürülebilir ulaşım yöntemleri
- Enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji kullanımı
- Toplumsal bilinç ve katılım
- Misafirperverlik, kültürel zenginlik ve geleneksel yaşam tarzının korunması
Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de bu unvanı alan birçok şehir ve ilçe bulunmaktadır. Türkiye, Cittaslow hareketine 2009 yılında İzmir’in Seferihisar ilçesi ile katılmıştır. O günden bu yana Türkiye, bu alanda dünya genelinde en fazla Cittaslow yerleşimine sahip ülkelerden biri hâline gelmiştir.
🌍 Türkiye’deki Cittaslow (Sakin Şehir) Yerleşimleri (2025 İtibariyle)
Aşağıda, Türkiye'de Cittaslow (Sakin Şehir) unvanı almış 24 şehir ve ilçe yer almaktadır. Her biri kendine özgü doğası, kültürü, tarihi ve sakin yaşam tarzıyla bu listeye girmeye hak kazanmıştır.
1. Seferihisar (İzmir)
Türkiye'nin ilk Cittaslow unvanlı yerleşimidir. 2009 yılında bu unvanı alarak Türkiye’de Cittaslow hareketinin öncüsü olmuştur. Özellikle Sığacık Mahallesi, kale içi sokakları, organik pazarı ve yerel mandalina üretimi ile tanınır. Seferihisar, yerel yönetişim, doğaya saygı ve kültürel miras konularındaki başarılı uygulamalarıyla öne çıkar.
2. Akyaka (Muğla)
Gökova Körfezi kıyısında yer alan Akyaka, Azmak Nehri ile ünlüdür. Ahşap mimarisi, doğaya duyarlı kentleşme modeli ve çevreci aktiviteleriyle dikkat çeker. Rüzgar sörfü ve kano gibi doğa dostu sporlarla Cittaslow felsefesine uygundur.
3. Gökçeada (Çanakkale)
Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada, doğal kaynakları, Rum köyleri, organik ürünleri ve sürdürülebilir yaşam tarzı ile dikkat çeker. Permakültür projeleri ve organik tarım uygulamaları burada oldukça yaygındır.
4. Yalvaç (Isparta)
Roma dönemine ait Pisidia Antiokheia Antik Kenti ile ünlü olan Yalvaç, geleneksel el sanatları, otantik çarşısı ve tarihî dokusunu koruyarak Cittaslow kriterlerini karşılamaktadır.
5. Vize (Kırklareli)
Trakya bölgesinde yer alan Vize, Roma tiyatrosu ve kale kalıntıları ile zengin bir tarihi mirasa sahiptir. Kent merkezi sade ve düzenlidir, yerel pazarları ve üretimle iç içe yaşamı destekler.
6. Taraklı (Sakarya)
Osmanlı döneminden kalma evleriyle bilinen Taraklı, “zamanın durduğu yer” olarak tanımlanır. Tarihi dokusu, termal kaynakları, geleneksel yaşam tarzı ile Türkiye’nin en otantik Cittaslow’larından biridir.
7. Halfeti (Şanlıurfa)
Baraj nedeniyle su altında kalan eski yerleşimi ile tanınan Halfeti, aynı zamanda siyah gülleriyle de bilinir. Fırat Nehri üzerinde yapılan tekne turları, sakin ve dingin bir deneyim sunar.
8. Perşembe (Ordu)
Karadeniz’in batısında yer alan bu küçük sahil kasabası, yaylaları, sahil yürüyüş alanları, balıkçılığı ve doğa ile iç içe yaşamı ile dikkat çeker.
9. Şavşat (Artvin)
Doğu Karadeniz’in yüksek dağları ve ormanları arasında yer alan Şavşat, yayla kültürü, yaban hayatı, doğal gölleri ve korunaklı doğası ile Cittaslow felsefesini birebir yaşatır.
10. Uzundere (Erzurum)
Doğu Anadolu'nun ilk Cittaslow ilçesi olan Uzundere, Tortum Şelalesi ve Tortum Gölü ile doğa turizminin gözdesidir. Sakin ve huzurlu bir yaşam tarzı öne çıkar.
11. Gerze (Sinop)
Karadeniz’in batı kıyısında, küçük balıkçı kasabası kimliği ile tanınır. Doğal limanı, çevre dostu projeleri ve geleneksel festivalleriyle öne çıkar.
12. Göynük (Bolu)
Osmanlı mimarisinin korunmuş örnekleri, dar sokakları ve tarihi yapıları ile Türkiye’nin yaşayan müzesi gibidir. Akşemseddin Türbesi, Göynük Saat Kulesi gibi önemli yapılar burada bulunur.
13. Savur (Mardin)
Taş evleri, çok dilli ve çok kültürlü yapısıyla dikkat çeken Savur, Mezopotamya kültürünün geleneksel yaşam biçimini günümüze taşıyan bir ilçedir.
14. Yenipazar (Aydın)
Küçük bir Ege ilçesi olan Yenipazar, geleneksel tarım yöntemleri, doğal ürünleri ve sade yaşam tarzı ile dikkat çeker. Aynı zamanda bölge halkının misafirperverliği ile bilinir.
15. Köyceğiz (Muğla)
Köyceğiz Gölü, Sultaniye Kaplıcaları ve Dalyan’a olan yakınlığı ile dikkat çeker. Organik pazarı, bisiklet yolları ve çevreci uygulamaları ile öne çıkar.
16. Güdül (Ankara)
İç Anadolu'nun geleneksel taş evleriyle süslü ilçelerinden biridir. Fosil ormanı ve çevre dostu belediyecilik anlayışı ile Cittaslow unvanını almıştır.
17. İznik (Bursa)
Çinileriyle dünya çapında bilinen İznik, aynı zamanda Hristiyanlık tarihi açısından da önemlidir. İznik Gölü çevresinde sakin yaşam mümkündür.
18. Kemaliye (Erzincan)
Karanlık Kanyon, Eğin Evleri, taş mimarisi ve geleneksel yaşam tarzıyla dikkat çeker. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ndedir.
19. Finike (Antalya)
Akdeniz’in narenciye bahçeleriyle tanınan ilçesi olan Finike, turizm yerine tarımı ön plana alan, sakin ve doğayla iç içe bir yaşam tarzı sunar.
20. Ahlat (Bitlis)
Selçuklu mezarlıkları, kümbetleri ve Van Gölü kıyısındaki eşsiz manzaraları ile tarihî ve doğal güzellikleri bir araya getirir.
21. Bozkurt (Denizli)
Ege bölgesinde tarım ve hayvancılıkla geçinen bu küçük ilçe, doğa dostu üretim biçimleri ve el emeğine dayalı ekonomisiyle öne çıkar.
22. Ardanuç (Artvin)
Gürcü kültürü etkisindeki Ardanuç, kaleleri, vadileri ve geleneksel yaşam tarzıyla Cittaslow unvanını sonuna kadar hak etmektedir.
23. Çemişgezek (Tunceli)
Munzur Dağları’nın eteklerinde kurulmuş, tarihi kalıntıları, doğal kaynakları ve geleneksel yaşantısıyla dikkat çeken bir yerleşimdir.
24. Sındırgı (Balıkesir)
“Doğal Şehir” sloganıyla tanıtılan Sındırgı, el yapımı sabun üretimi, termal kaynakları ve çevre dostu yaşam projeleri ile dikkat çeker.
📌 Sonuç
Türkiye’de Cittaslow unvanı almış şehir ve ilçeler, modern yaşamın hızlı temposundan sıkılanlar için doğal, sade ve huzurlu bir yaşam tarzı sunar. Her biri farklı coğrafi, kültürel ve sosyal özelliklere sahip bu yerleşimler, sürdürülebilir turizmin de önemli duraklarıdır. Türkiye, Cittaslow ağı içinde dünya çapında önemli bir yer edinmiştir ve bu sayı her geçen yıl artmaktadır.